Meer aandacht voor kinderen van ouders met psychische en verslavingsproblemen

Professionals uit zorg, onderwijs en welzijn stonden in april stil bij de positie van kinderen van ouders met een psychische of verslavingsproblematiek. Dat deden ze tijdens het KOPP-KOV-symposium. Het thema van de dag: samen werken aan veerkracht en openheid.
Het KOPP-KOV-symposium wordt jaarlijks georganiseerd door Indigo preventie Rijnmond en Antes. De gemeente Rotterdam is als financier betrokken. De afkorting KOPP staat voor kinderen van ouders met psychische problemen. KOV staat voor kinderen van ouders met verslavingsproblemen. Nederland telt 900.000 KOPP-KOV-kinderen. Dat betekent dat ongeveer 1 op de 4 Nederlandse kinderen een ouder heeft met psychische en/of verslavingsproblemen.
Minder vrijblijvendheid
In Rotterdam zijn er ruim 30.000 KOPP-KOV-kinderen. ‘Daarvan bereiken we er nu maar zo’n 400 per jaar. Het is dus belangrijk om dit onderwerp te agenderen binnen je organisatie. We moeten af van de vrijblijvendheid’, vertelde Geert Bruinen, beleidsadviseur bij de gemeente Rotterdam. Geert trapte het programma in het Timmerhuis af. Niet alleen met deze boodschap, maar ook met zijn eigen ervaringsverhaal rondom KOPP/KOV-problematiek als opgroeiende jongen. Hij bleef vaak liever op school dan dat hij naar huis ging. ‘De juf zag toen waarschijnlijk niet wat er speelde – en dat is nu vaak nog steeds zo’, stelde hij.
Laat de kinderen praten
Dagvoorzitter Danny Dijkhuizen, bekend als Flinke Jongen, deelde eveneens zijn indrukwekkende verhaal. Hij verloor zijn moeder en twee broertjes door huiselijk geweld. Danny vertelde onder meer over de waarde van mensen in je omgeving die een ‘held’ voor je kunnen zijn. Ook kinderboekenschrijver en ervaringsdeskundige Aefke ten Hagen was openhartig. Ze groeide op met een ouder met een bipolaire stoornis. Zelf heeft ze ook die stoornis. Aefke vertelde over de impact die dit heeft op haar gezin en de omgang met haar kinderen. Ze schreef hierover meerdere boeken, waaronder Je gaat toch geen gekke dingen doen? en Mijn moeder kookt soep van tafelpoten. Aefke benadrukte hoe belangrijk het is dat kinderen wél mogen praten over wat ze meemaken. Zelf mocht ze dat niet. Haar eigen kinderen geeft ze juist wel die ruimte.
Wolkenkaarten
Leonie van Leeuwen presenteerde het ZONMW-project waarin zij wolkenkaarten ontwikkelde. Dat deed zij met Sandra Vermeulen van Met Zonder Ouder, een platform voor KOPP-KOV-kinderen. De wolkenkaarten zijn gesprekshulpen voor jongeren in het voortgezet onderwijs. Ze zijn ook waardevol voor professionals. Zij kunnen met hulp van de kaarten zaken signaleren en ondersteuning bieden aan kinderen. Alle aanwezige professionals kregen dan ook een set wolkenkaarten die ze in de praktijk kunnen gebruiken.
Vragenvuur
Als afsluiter van de dag konden de aanwezigen vragen stellen aan Leonie, Aefke en Lincey Lima van Indigo preventie. Zij groeiden allen op met een ouder psychische en/of verslavingsproblemen. Zij beantwoordden onder meer de vragen: ‘Wat heb je gemist in je jeugd?’, ‘Waar kunnen huidige professionals op letten?’ en ‘Wat is er nodig om meer aandacht aan KOPP-KOV-kinderen te geven?’.
De gehele dag werd in prachtige tekeningen samengevat door tekenaar Suus van den Akker.
Iedereen kan een verschil maken
De organisatie kijkt terug op een mooi en gewaardeerd programma. Alle aanwezige professionals gingen met een rugzak vol verhalen, ervaringen en een checklist op KOPP-KOV-problematiek naar huis. Het symposium eindigde met een heldere boodschap: iedereen – of je nu professional, leerkracht, buur of ouder bent – kan een verschil maken. Door te signaleren, te luisteren en er te zijn. De oproep van de dag: zet KOPP-KOV hoog op de agenda binnen organisaties en gemeenten. Sterker nog: pleit voor wetgeving die deze kinderen beschermt. Want veerkracht ontstaat niet vanzelf – daar is aandacht, openheid en samenwerking voor nodig.
Lees ook de terugblik op het symposium op de website van Indigo preventie.
Indigo preventie Rijnmond is expert op het gebied van KOPP-KOV. De organisatie biedt preventieve interventies die horen bij ingrijpende levensgebeurtenissen. Dat doet het in Rotterdam en omliggende gebieden. Een greep uit het aanbod:
- Echtscheiding: zoals echtscheidingsbijeenkomsten en KIES (Kinderen in een Echtscheiding)
- Ouderlijke psychopathologie/ouders met verslaving: meer informatie via Mentaal gezonde ouders en kinderen – Indigowest
- Rouw en Verlies: Rouw op je dak (12-18) – Indigowest & Ik Rouw van jou 8-12 jr – Indigowest
- Pesten: onder andere plezier op school en alles kidzzz
- Structurele armoede: toeslagenschandaal interview Dave en Nishi
- Deskundigheidbevordering voor professionals: deskundigheidsbevordering