Grow It!-app helpt jongeren bij omgaan met stress, verveling en eenzaamheid

De coronacrisis heeft forse impact op de mentale gezondheid van jongeren. Via de Grow It!-app krijgen zowel professionals als de jongeren zelf inzicht in hun mentale welzijn. Die staat erg onder druk, zo blijkt uit recent onderzoek. ‘De situatie voor jongeren wordt steeds uitzichtlozer.’

‘Maak een foto van een kip’, Of: ‘Vraag aan je vrienden drie dingen die ze leuk aan je vinden en schrijf dit op’. Het zijn twee voorbeelden van challenges uit de Grow It!-app, waarmee jongeren een virtuele boom kunnen laten groeien. Wie het snelst zijn boom laat groeien, maakt kans op mooie prijzen zoals waardebonnen van webwinkels. Maar jongeren worden op deze manier vooral geholpen bij het omgaan met stress, verveling en eenzaamheid tijdens de lockdown. Dat is hard nodig, want het welzijn van jongeren holt achteruit, zo blijkt uit cijfers van de Grow It!-app. Tijdens de eerste coronagolf gaf 60 procent aan zich ‘helemaal tevreden’ te voelen. Tijdens de tweede coronagolf is dat nog slechts 20 procent. Ook denkt meer dan de helft van de jongeren dat de coronacrisis een grote impact gaat hebben op hun toekomst.

Duizenden deelnemers

De Grow It!-app is op basis van wetenschappelijk onderzoek ontwikkeld door het Erasmus MC Sophia en de Erasmus Universiteit voor jongeren van 12 tot 25 jaar. Grow It! werd geïntroduceerd tijdens de eerste coronagolf. Destijds deden zo’n duizend jongeren mee. Half december, bij de start van de tweede lockdown, werd de app opnieuw geactiveerd. Sindsdien hebben een kleine tweeduizend jongeren meegedaan.

‘Hoe voel je je?’

Via de app geven jongeren (anoniem) aan hoe het met hen gaat. ‘Gedurende drie weken krijgen ze vijf keer per dag een pushnotificatie. Dan kunnen ze invullen hoe ze zich op dat moment voelen, hoe ze geslapen hebben, hoe vermoeid ze zijn en welke emoties ze hebben,’ vertelt Jeroen Legerstee, kinderpsycholoog bij het Sophia en nauw betrokken bij Grow It!. ‘Zo krijgen we inzicht in de emoties en het gedrag van jongeren in het dagelijks leven. Beter en sneller dan wanneer normaal in de psychische zorg, waar je een lijst krijgt met vragen als “Hoe voelde je je de afgelopen zes maanden?”’

Boom laten groeien

Het andere doel van de app is om de veerkracht van jongeren te verhogen. Dit gebeurt door middel van challenges en het laten groeien van de virtuele boom. Jeroen: ‘We hebben vier aandachtsgebieden, waarop we onze challenges richten: sociale steun zoeken, afleiding zoeken, problemen oplossen en situaties accepteren. Jongeren spelen anoniem mee in teamverband en werken samen aan een doel. Ze kunnen ook met elkaar chatten. Met alleen positieve emoji’s, omdat we willen dat ze elkaar steunen.’

Tekst loopt door onder de video.

Sneller signaleren

Bijkomend voordeel van de app is dat psychische problemen bij jongeren eerder gesignaleerd kunnen worden. Dat is hard nodig, volgens Jeroen. ‘Veel kinderen met emotionele problemen komen niet in zorg. Vaak omdat zijzelf of mensen uit hun omgeving de signalen niet herkennen. Maar ook omdat de toch al lange wachtlijsten nu alleen maar langer worden. Met deze app hopen we ernstige gevallen sneller te identificeren. Dat is belangrijk, want het aantal crisisopnames in klinieken stijgt snel. Terwijl de jeugd-GGZ toch al zo onder druk staat.’

Webinar voor scholen en hulpverleners

Dat ook hulpverleners en scholen worstelen met de situatie, blijkt uit de grote interesse vanuit die hoek. ‘Ook zij willen jongeren helpen, omdat ze zien dat het niet goed gaat,’ zegt Evelien Dietvorst, die als promovenda is betrokken bij Grow It!. ‘Voor die partijen organiseren we op maandag 29 maart een webinar, om hen voor te lichten over de app. Zo kunnen we in één keer veel meer jongeren bereiken. Dat is nodig, want er is weinig zicht op verbeteringen. Als onderzoekers schrokken we van de sterke daling van het mentale welzijn. Het zijn alarmerende cijfers.’

Depressies op de loer

Evelien ziet dat er in de maatschappij steeds meer aandacht komt voor dit probleem. ‘Waar jongeren in de eerste golf vaak werden gezien als superspreaders van corona, wordt inmiddels ingezien wat het mentaal met hen doet. Ze zien hun klasgenoten en vrienden al maanden niet, kunnen minder sporten, niet uitgaan. Dat is echt heftig. De ene jongere keert daarbij naar buiten; denk aan de avondklokrellen van eind januari. Maar nog veel meer jongeren keren naar binnen. Bij hen liggen angst of depressies op de loer, zeker als je er niet over kunt of wilt praten.’

Emoties verwoorden

Grow It! helpt jongeren bij het herkennen en onder woorden brengen van emoties en gevoelens. Evelien: ‘Met deze app kunnen we het probleem niet oplossen, maar we kunnen jongeren wel een steuntje in de rug geven. Jongeren kunnen ook contact met ons zoeken en vragen stellen. Daaruit blijkt dat ze vaak een drempel over moeten om met ouders, vrienden of vriendinnen hun emoties te bespreken. Wij adviseren hoe ze dat kunnen aanpakken en vertellen dat ze ook naar een huisarts kunnen gaan voor professionele hulp. Met een vreemde chatten over je emoties helpt soms ook al.’

De Grow It!-app is beschikbaar voor jongeren uit het hele land en is in ieder geval actief tot 31 mei 2021. Het Erasmus MC-Sophia biedt vanaf april 2021 vergelijkbare modules aan voor kinderen tussen de 10 en 25 jaar met ouders die psychiatrische problemen hebben (Grow It! Mario) en voor iedereen tussen de 10 en 18 jaar die onder behandeling is in het Sophia Kinderziekenhuis (Grow It! Sophia). Meer informatie is te vinden op www.growitapp.nl. Meedoen aan het webinar op maandag 29 maart? Schrijf je in via deze link.