Suïcidepreventie in Rotterdam (2): zo maak je suïcidaliteit bespreekbaar
Suïcidepreventie is een belangrijk thema en wordt in 2025 alleen maar belangrijker. Dan treedt de Wet integrale suïcidepreventie in werking. Gemeenten worden hierin verplicht een lokaal beleid te ontwikkelen om suïcide te voorkomen. De komende tijd besteedt Gezond010 aandacht aan dit onderwerp. In deel 2: het bespreekbaar maken van suïcidaliteit.
‘Werk in uitvoering. Wat kun jij doen?’ Dat was de ondertitel van het minisymposium over suïcidepreventie dat eind januari plaatsvond in Rotterdam. Het symposium werd mogelijk gemaakt door de gemeente Rotterdam en georganiseerd door Indigo preventie. Namens Indigo preventie gingen Nishi Ramlal en Wil Vrencken (foto, v.l.n.r.) met de 150 aanwezigen in gesprek. Met de professionals uit onder meer welzijn en onderwijs werd gesproken over het bespreekbaar maken van suïcidaliteit. Want dát is dus vooral wat je kunt doen. Of je nu professional bent, familielid of ander soort naaste.
Er niet naar vragen is het ergst
Nishi en Wil zijn preventiedeskundigen bij Indigo en casemanagers bij Sumona. Dit is een programma voor suïcidepreventie, monitoring en nazorg. Voorafgaand aan hun presentatie vertelde ervaringsdeskundige Selina hoe belangrijk het is om te praten over suïcidaliteit. Haar voornaamste advies: ‘Je kunt niks fout doen, behalve er níet naar vragen.’ Dat werd onderstreept door Nishi en Wil. ‘Praten is een van de belangrijkste behoeften van mensen met suïcidale gedachten’, aldus Wil. Nishi vulde dat aan: ‘Erover praten is absoluut geen aanmoediging om tot suïcide over te gaan. Dat wordt weleens gedacht. Aan de andere kant kunnen mensen die erover praten alsnog een poging doen. Ook goed om je te realiseren: mensen met suïcidale gedachten willen niet per se dood. Ze willen alleen niet meer leven met hun emoties, pijn of situatie.’
Signalen herkennen
Om suïcidaliteit te kunnen bespreken, moet je wel weten hóe je dit moet doen. Allereerst is het belangrijk om signalen op te vangen. ‘Zaken als schulden of eenzaamheid zijn risicofactoren, maar geen directe signalen voor suïcide. Wél vergroten ze de kans hierop’, vertelde Wil. Toenemend middelengebruik of extreme stemmingswisselingen zijn wél belangrijke signalen. Net als praten of schrijven over dood of zelfdoding. Wil: ‘En bij de bijeenkomsten van Sumona horen we dat veel mensen die een suïcidepoging hebben gedaan, kort daarvoor last hadden van woede of wraakzucht.’
Vraag naar suïcideplannen
Aan de hand van een fictieve case gingen Nishi en Wil in gesprek met de aanwezige professionals. In de case vraagt de pas gescheiden Mirjam zich hardop af of haar zoon Theo niet beter af is zonder haar. Al discussiërende concludeert de zaal dat het stellen van directe, gesloten vragen leidt tot de beste hulp. ‘Vraag Mirjam in dit geval direct en ondubbelzinnig naar haar zelfdodingsgedachten’, aldus Wil. ‘Dat zijn vragen als: Heb je suïcidale gedachten? En: Overweeg je zelfmoord te plegen?’
Doe niks op eigen houtje
De deskundigen van Indigo deelden vervolgens extra handvatten om hulp te bieden. Zoals het uiten van bezorgdheid en het aanmoedigen om verder te praten over de gedachten en gevoelens. Wil: ‘Daarbij is het belangrijk om altijd met de persoon te blijven samenwerken en niet op eigen houtje vervolgstappen te zetten. Ook moet je nooit aan iemand beloven om dingen die je hebt besproken geheim te houden. Het kan fijn zijn om een derde persoon erbij te betrekken, uiteraard in overleg.’
Bespreken met collega’s
De afsluitende boodschap vanuit de presentatie luidde: ‘Suïcidaliteit is er, praat erover!’ Erover praten, is ook wat de aanwezige professionals gaan doen. Dat bleek bij een rondgang aan het einde van symposium. Meerdere mensen gaven aan dat ze het onderwerp bespreekbaar gaan maken in de teams op hun werk. Een medewerker van Humanitas liet weten vrijwilligers meer te gaan vertellen over het onderwerp. Zodat ook zij in hun vrijwilligerswerk suïcidaliteit bespreekbaar kunnen maken.
Meer weten over ? Volg dan deze link naar het het Sumona suïcidepreventieprogramma van Indigo.
Lees ook de andere verhalen in deze reeks over suïcidepreventie:
