Rotterdamse aanpak alcoholgebruik studenten krijgt landelijke navolging

Rotterdam zet zich al ruim tweeënhalf jaar in om het gebruik van alcohol en andere middelen door studenten terug te dringen. De samenwerking op dit thema verloopt zo goed, dat het Trimbos-instituut de Rotterdamse aanpak als landelijk voorbeeld stelt. Het resultaat: een handreiking van 39 pagina’s die andere gemeenten op weg moet helpen.

Die handreiking was er nooit geweest als Laura Nijkamp van het Trimbos-instituut (foto) eind 2018 niet was gebeld door Geert Bruinen. De programmamanager Drugs & Alcohol van de gemeente Rotterdam vroeg zich af: op welke manier kunnen het Trimbos-instituut en de gemeente elkaar helpen bij het terugdringen van het middelengebruik onder studenten? Ruim tweeënhalf jaar later ligt er een document met de titel “De (studenten)tijd van je leven!”. Het is opgesteld door het Trimbos-instituut en is een “een handreiking voor gemeenten voor lokale samenwerking in de preventie van riskant alcoholgebruik bij studenten in het hoger onderwijs”.

Pareltje

De Rotterdamse aanpak is nu dus een blauwdruk voor andere studentensteden. ‘Dat had ik nooit gedacht toen Geert mij eind 2018 belde,’ vertelt Laura, onderzoeker & adviseur gemeenten bij het Trimbos-instituut. Zij schreef de handreiking met collega’s Michelle van der Horst en Aukje Sannen. ‘Het is ontzettend gaaf dat deze handreiking het resultaat is van onze samenwerking. Het is een mooi compliment voor hoe we dit met elkaar hebben aangepakt in Rotterdam. Dit project is echt een pareltje. Iedereen voelt zich eigenaar en neemt verantwoordelijkheid.’

Meer dan tapkraan dichtdraaien

Met “iedereen” doelt Laura op alle partijen die samenwerken onder de naam “Een gezond 010 voor studenten”: Codarts Rotterdam, Erasmus Sport, Erasmus Universiteit Rotterdam, Gemeente Rotterdam, Hogeschool Rotterdam, de Rotterdamse Kamer van Verenigingen en Youz Verslavingszorg. Zij ondertekenden in februari van dit jaar een uitvoeringsplan, waarin de samenwerking en aanpak is bezegeld. Laura: ‘We hebben veel partijen aan boord die invloed hebben op het alcoholgebruik van studenten. Zij kunnen allemaal aan andere knoppen draaien. Zo versterken ze elkaar. Je lost het alcoholgebruik niet op door zomaar de tapkraan dicht te draaien. Het gaat veel verder dan dat. Je moet het echt samen doen.’

Geen succes zonder randvoorwaarden

De landelijke handreiking beschrijft feiten over alcoholgebruik onder studenten, maar geeft vooral meer informatie over randvoorwaarden en een concreet stappenplan. ‘Als gemeenten het stappenplan volgen, zouden ze moeten kunnen bereiken wat er in Rotterdam is bereikt. Maar er zijn wel belangrijke randvoorwaarden. Rotterdam maakte in de persoon van Kristian de Bruyne (foto) iemand vrij die zich hiermee bezig kon houden. Daarnaast is ruim de tijd genomen om draagvlak te creëren, zowel politiek als bij alle andere partijen. Je kunt als gemeente wel één campagne draaien, maar deze vorm van samenwerking is veel duurzamer. Dat we dat hebben bereikt en dat Rotterdam nu een landelijk voorbeeld is, is iets waarop we ontzettend trots mogen zijn.’

Financiering van ministerie

Het Trimbos-instituut ontving voor het schrijven van de handreiking financiering van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. ‘We hebben het ministerie overtuigd dat de Rotterdamse aanpak ook voor andere gemeenten kan werken. Uit landelijk onderzoek van het Trimbos-instituut blijkt dat het middelengebruik onder studenten aanzienlijk is. Door corona is dit alleen maar toegenomen. We zien dat andere studentensteden het lastig vinden om een goede preventieve aanpak op te zetten. Terwijl in het Nationaal Preventieakkoord is afgesproken dat steden met hogescholen en/of universiteiten zich inspannen om het middelengebruik terug te dringen. Dit document is bijna een letterlijke handreiking. We willen zeggen: pak onze hand en ga aan de slag!’

Van plan naar concrete acties

Inmiddels worden in Rotterdam concrete acties ondernomen binnen de kaders die begin dit jaar werden geschetst. De projectgroep komt elke twee maanden samen om met elkaar te werken aan een gezonder Rotterdam voor studenten. Onlangs presenteerden de Rotterdamse studentenverenigingen hun eigen alcoholbeleid. Laura: ‘Alle partijen blijven leren van elkaar en zijn vooral ook heel praktisch bezig door te kijken wat werkt en wat niet. Het zou mooi zijn als andere studentensteden hier ook mee aan de slag gaan, zodat ook de steden van elkaar kunnen leren.’

Benieuwd naar de handreiking? Het document is gratis te downloaden op de website van het Trimbos-instituut.

 Binnen het project ‘Een gezond 010 voor studenten’ is uitbreiding van het aantal partners zeker mogelijk. De projectorganisatie nodigt jouw organisatie van harte uit om mee te denken en -doen. Meer weten? Neem contact op met Kristian de Bruyne van de gemeente Rotterdam.