De Roodkapjes helpen mantelzorgers voor zichzelf zorgen

Steeds meer Rotterdammers zijn mantelzorger. Een ander helpen is dankbaar, maar vaak ook zwaar. Nieuwe Gezond010-partner Stichting De Roodkapjes helpt Rotterdamse mantelzorgers in samenwerking met de gemeente. En wel bij het vinden van de balans tussen zorgen voor een ander en zorgen voor zichzelf.

Ingrid de Geus en Marjo Koppert richtten Stichting De Roodkapjes op in 2019. Het tweetal weet hoe het is om mantelzorger te zijn. Marjo zorgde voor zowel haar moeder als haar schoonmoeder. ‘Dat deed ik toen ik voor een Nederlandse luchtvaartmaatschappij vloog,’ vertelt ze. ‘Mantelzorgen hield nooit op, ook niet als ik aan de andere kant van de wereld zat. Dan maakte ik me toch zorgen en was ik op afstand dingen aan het regelen. Dat heb ik als heel pittig ervaren. Je staat altijd aan.’

Hoe gaat het met jou? 

Marjo sprak er regelmatig over met Ingrid, die als fysiotherapeut Marjo’s schoonmoeder behandelde. ‘Vanuit die rol had ik vaak contact met Marjo,’ zegt Ingrid. ‘Als zorgprofessional vraag je soms veel aan een mantelzorger. Maar ik realiseerde me dat je eigenlijk nooit vraagt: hoe gaat het nou met jou? Zelf bleek ik al mijn hele leven mantelzorger voor mijn dochter. Dat realiseerde ik me pas na een gesprek met een professional. Ook stond ik er toen pas bij stil dat dit ook iets doet met mijzelf. Later kwam hier ook de zorg voor mijn ouders en schoonouders bij. Dat deed ik altijd omdat ik het logisch vond. ’

Koekjes brengen bij oma

Vanuit die ervaring ontstond De Roodkapjes, een organisatie die mantelzorgers helpt om de balans te vinden tussen zorgen voor een ander en zorgen voor zichzelf. Waar de naam vandaan komt? ‘Nou, sprookjesfiguur Roodkapje was misschien wel de eerste mantelzorger, toen ze koekjes ging brengen bij haar zieke oma,’ zegt Marjo met een glimlach. En ze was zeker niet de laatste, want het aantal mantelzorgers stijgt. En zal alleen maar blijven stijgen, gezien de vergrijzing. Marjo: ‘Er komen meer ouderen, die ook nog eens langer thuis moeten blijven wonen. Door het tekort aan zorgpersoneel komt er steeds meer zorg op de schouders van familie en vrienden.’

Zelfzorg

Ingrid vult aan: ‘Voor veel mensen is mantelzorg een ver-van-mijn-bedshow. Maar van de ene op de andere dag kun je het worden; als je partner, vader, moeder of een andere familielid iets overkomt. En dan heb je er ineens een taak bij, terwijl je ook een gezin en een drukke baan hebt. Je krijgt er veel dankbaarheid voor terug, maar het kan ook heel zwaar zijn. Veel mantelzorgers cijferen zichzelf weg of vergeten om voor zichzelf te zorgen. Maar om goed voor een ander te kunnen zorgen, moet je ook goed voor jezelf zorgen. Als je als mantelzorger uitvalt met stressklachten of een burn-out, kun je ook niet meer voor de ander zorgen.’

Ontspannen in de natuur

De Roodkapjes helpen bij zelfzorg. Het bos, waar de sprookjes-Roodkapje doorheen moest, is hun voornaamste werkterrein. Marjo, Ingrid en de zeven andere ervaringsdeskundige medewerkers nemen de deelnemers mee voor een sessie ‘Zelfzorg met de Roodkapjes in jouw eigen buurt’. Marjo: ‘We gaan naar buiten, doen ademhalings- en ontspanningsoefeningen in de natuur en laten mantelzorgers zo tot rust komen in het groen. Daarnaast leren we hen om de signalen van stress te herkennen. En we laten ze vooral ook met elkaar in gesprek gaan, want mantelzorgers hebben vaak een half woord genoeg. Ze kennen elkaars situaties en bijbehorende gevoelens.’

Erkenning leidt tot emotie

Dat levert soms emotionele momenten op. ‘Vaak is een activiteit van ons het eerste moment dat mantelzorgers echt even stilstaan bij zichzelf. En wat het mantelzorgen met hen doet,’ zegt Ingrid. ‘Dat iemand naar hen luistert, dat ze erkenning krijgen voor wat ze doen, dat vinden ze vaak al heel bijzonder. Ook krijgen alle deelnemers van ons het boek Me-Time, Journal voor mantelzorgers cadeau. Hierin worden allerlei thema’s behandeld waarmee mantelzorgers te maken hebben.’

Samenwerking gemeente Rotterdam

Via een samenwerking met de gemeente Rotterdam helpen De Roodkapjes in 2024 mantelzorgers in alle 14 gebieden van de stad. Elke maand wordt in elk gebied een zelfzorgmoment georganiseerd (bekijk hier de agenda). ‘Wij gaan bewust naar alle gebieden toe, zodat we mantelzorgers dicht bij huis kunnen helpen,’ vertelt Marjo. ‘We ontvangen ze in onze rode zelfzorgbus, zodat we mensen uit hun eigen omgeving halen.’

Iedereen kan signaleren

Hoe De Roodkapjes aan deelnemers komen? ‘We hebben goed contact met mantelzorgondersteuners, maar ook met welzijnsorganisaties, huisartsen en casemanagers,’ legt Ingrid uit. ‘Iedereen kan signaleren hoe het met mantelzorgers gaat en deelnemers bij ons aandragen. Er komt steeds meer aandacht voor mantelzorgers, maar die aandacht kan wat ons betreft niet groot genoeg zijn. Zonder mantelzorgers hebben we een enorm probleem in Nederland. Zij doen ontzettend belangrijk werk en verlichten de druk op de zorg. We zijn blij dat wij hen daarin kunnen bijstaan.’

Stichting De Roodkapjes is partner van Gezond010. Via bijdragen aan events, workshops en eigen (social) media richt de organisatie zich op het bevorderen van gezondheid en vitaliteit in Rotterdam én op versterking van het netwerk. Meer weten, kennismaken of samenwerken aan de gezondheid van Rotterdamse mantelzorgers? Kijk op de partnerpagina voor meer informatie en contactgegevens.