Half Rotterdam Opzoomert mee tijdens coronacrisis

Eén van de positieve effecten van de coronacrisis is dat we meer naar elkaar omkijken. Dat merkt ook Johan Janssens van stichting Opzoomer Mee, waar de aanvragen blijven binnenstromen. ‘Iets voor een ander doen, is goed voor de gezondheid.’

Janssens, al sinds jaar en dag directeur-bestuurder van Opzoomer Mee, gruwelt er nog steeds van. In 2013 werd in de Jan Porcellisstraat in Rotterdam een vrouw gevonden die tien jaar dood in haar huis had gelegen. Het was de aanleiding voor Opzoomer Mee om de Lief & Leedclub te starten. Straten die hierbij zijn aangesloten, geven aandacht aan buren die dit nodig hebben of verdienen. Van verwendagen voor ouderen tot straatfeestjes voor nieuwe buren, maar ook klusdagen, babyborrels, bloemetjesacties en knutselmiddagen; er wordt van alles georganiseerd in Lief & Leedstraten.

Recordaantal deelnemers

De kans dat situaties als in de Jan Porcellisstraat zich nogmaals voordoen, wordt zo steeds kleiner. Al helemaal omdat het aantal deelnemende straten tijdens de coronacrisis flink toenam. In totaal deden er in 2020 zo’n 2.500 straten mee aan campagnes van Opzoomer Mee. Dat is het hoogste aantal ooit in het bestaan van de organisatie, die zich al sinds 1994 inzet om nabuurschap te vergroten. Bovendien is het ongeveer de helft van Rotterdam, waar zo’n 4.500 tot 5.000 bewoonde straten zijn.

Van kaartjes tot straatbingo’s

‘Het is ontzettend mooi om te zien dat de coronacrisis ook iets positief heeft gebracht,’ zegt Janssens. Tijdens de eerste lockdown in maart en april stroomde de mailbox bij zijn organisatie over van aanvragen voor het Lief & Leedpakketje en de actie “Doe wat liefs voor je buren”. Janssens: ‘In dat pakketje zaten allerlei tips. Van kaartjes in de bus doen bij ouderen en zieken tot deurstickers waarmee je kon laten weten dat buren kunnen aankloppen voor hulp. Bij de actie “Doe wat liefs voor je buren” konden straten honderd euro krijgen om een leuke, coronaproof activiteit te organiseren. Van straatbingo’s tot binnentuinconcerten en silent disco’s. En van bloemetjes langsbrengen tot krijttekeningen. Er kwam enorm veel creativiteit en enthousiasme los. De actie “Doe wat liefs in december” deden zelfs 1.600 straten mee. Ongekend!’

Tekst loopt door onder de afbeeldingen.

Veilig en vertrouwd

Volgens Janssens hebben de initiatieven een groot effect op de mentale gezondheid in de hele stad. ‘Uit een Engels onderzoek is gebleken dat gezondheidsverschillen vooral ontstaan door omstandigheden waarin mensen leven. Het is dus ontzettend belangrijk dat je je veilig en vertrouwd voelt in je eigen straat of buurt. Dat je weet dat je er niet alleen voor staat. Dat het wordt gesignaleerd als er iets aan de hand is in de straat. Iets voor een ander doen, is dus goed voor de mentale gezondheid. Beide partijen voelen zich er beter door. En in tijden van crisis is het nóg belangrijker om er als buren voor elkaar te zijn.’

Kampioen in eenvoud

Het geheim van Opzoomer Mee zit ‘m volgens Janssens in de eenvoud. ‘Het gaat bij ons om kleine bedragen en kleine activiteiten, alleen voor je eigen straat. Maar juist kleine gebaren hebben een groot effect. Ons geheim is dat we niets opleggen. Mensen komen zelf met initiatieven. Wij faciliteren alleen. Dat is waar het vaak fout gaat. Gemeenten zenden, leggen dingen op. Dan krijg je een brief in de bus met de tekst: “Sociale cohesie en inclusie in de buurt zijn belangrijk”. Wát, denk je dan? In een brief van ons staat: “Doe wat liefs voor je buren”. Dan weet je gelijk wat er bedoeld wordt. Die eenvoudige aanpak werkt in Rotterdam al 27 jaar, ook doordat de gemeente ons de ruimte geeft.’

Landelijke inspiratiebron

De Rotterdamse aanpak is een inspiratiebron voor andere gemeenten in het land. Janssens en zijn collega’s delen inmiddels met meer dan twintig andere Lief & Leedsteden door het hele land hun kennis en kunde. ‘Dat maakt me trots, zeker. Het zou mooi zijn als we een landelijk netwerk kunnen maken. Wat me wel opvalt: andere steden zijn vaak verrast dat onze aanpak zo simpel is. Het is een beetje zoals die slogan van een verzekeringsmaatschappij: als je maar lang genoeg gewoon blijft, word je vanzelf bijzonder.’

Voedingsbodem

Binnen Rotterdam heeft Opzoomer Mee nog voldoende ambities, naast bewoners ondersteunen tijdens de coronacrisis. Janssens somt op: ‘We willen in grote wooncomplexen een maaltijdvoorziening opzetten voor zelfstandige ouderen, zodat ze gezonder eten en meer sociale contacten hebben. We werken aan een kookboek met gezonde recepten die kunnen worden gebruikt tijdens activiteiten. Ook stimuleren we sport en bewegen en zijn we bezig met een groenoffensief, waaraan afgelopen jaar al bijna duizend straten aan meededen. We raken dus de verschillende aspecten van gezondheid. Maar het positief beïnvloeden van het dagelijkse sociale leven in de straat blijft ons voornaamste doel. Dat is de voedingsbodem om samen met je buren activiteiten te organiseren. Ik hoop van harte dat we dit jaar nog een aantal corona-bevrijdingsfeesten in straten kunnen ondersteunen.’

 

Benieuwd naar de resultaten van Opzoomer Mee tijdens 2020? Lees hier de laatste editie van het Opzoomer magazine, waarin naast cijfers vooral mooie verhalen en inspirerende initiatieven worden beschreven. In 2020 schreven we ook al twee artikelen over sociale activiteiten in tijden van corona. Die lees je hier en hier.