Rotterdam laat haar ouderen ook in 2025 niet vallen
Op 11 februari organiseerde de gemeente Rotterdam het tweede Partnerevent over de Rotterdamse Val Niet Aanpak. In De Machinist deelden zo’n 100 professionals kennis en succesverhalen.
‘Als 65-plussers het kunnen, dan kunnen jullie het zeker!’ De middag in De Machinist loopt al bijna op zijn einde, maar fysiotherapeut Karin Abutan brengt het publiek nog even in beweging. Samen staan ze op van hun stoel en ‘bouncen’ ze op de muziek. Precies zoals Karin samen met 65-plussers doet tijdens de Val Niet Trainingen die ze geeft. De oefening is de energieke afsluiter van een middag waarop kennisindeling rondom valpreventie centraal stond.
Tweede editie
Het is de tweede keer dat de gemeente Rotterdam het Partnerevent over de Val Niet Aanpak organiseert. De eerste editie vond eind 2023 plaats. Destijds werd de Rotterdamse ketenaanpak rondom dit thema aangekondigd. Valpreventie is één van de vijf ketenaanpakken uit het landelijke Gezond Actief Leven Akkoord (GALA). De gemeente Rotterdam heeft vanuit het GALA de plicht om met valpreventie aan de slag te gaan. Dat is ook nodig. 40% van de Rotterdamse 65-plussers heeft een verhoogd risico om te vallen. In 2023 belandde landelijk elke 5 minuten een 65-plusser op de spoedeisende hulp door een valincident in of om het huis. Dat blijkt uit cijfers van Veiligheid NL.
Eerste gemeente in Nederland
Ruim een jaar later draait de Rotterdamse Val Niet Aanpak volop. In oktober 2024 werden bijvoorbeeld binnen het overleg Samen voor Kwetsbare Ouderen 010 afspraken vastgelegd over hoe professionals binnen deze ketenaanpak samenwerken. Welzijnsorganisaties, huisartsen, apothekers, wijkverpleegkundigen en huishoudelijke hulp, paramedici en Rotterdamse ziekenhuizen zijn aangesloten. Zorgverzekeraar Zilveren Kruis en de gemeente Rotterdam zijn vanuit een financierende en coördinerende rol nauw betrokken. Rotterdam is de eerste gemeente in Nederland met zo’n samenwerkingsovereenkomst.
Succesverhalen
Professionals uit al die disciplines luisteren naar de eerste resultaten van de ketenaanpak. Linda den Breejen-de Hooge vertelt wat het Erasmus MC doet. ‘We hebben een speciale valpolikliniek. En met protocollen willen we vallen tijdens ziekenhuisopname voorkomen’, vertelt Linda de zaal. ‘Onze verpleegkundigen wisten niet waar ze patiënten na ziekenhuisopname naartoe konden verwijzen. De ketenaanpak valpreventie kwam als geroepen. We onderzoeken nu hoe we dit thema in de regio Rijnmond kunnen verspreiden. Onze patiënten komen uit de hele regio, zelfs het hele land. Het is zonde als zij in hun eigen gemeente niet met valpreventie aan de slag kunnen.’
Specifieke doelgroepen bereiken
Ook Saadia Daouairi van het Netwerk van Organisaties voor Oudere Migranten (NOOM) inspireert met haar verhaal. Zij vertelt hoe ze in de haarvaten van de stad specifieke doelgroepen weet te bereiken. Deze ouderen mensen met een migratieachtergrond komen via reguliere kanalen niet snel in aanraking met valpreventie. ‘Voor hen moet je zoveel mogelijk drempels wegnemen. De taal is een barrière. Maar ook praktische zaken als vervoer. Ze zijn oprecht verbaasd dat fysiotherapeuten tijdens Val Niet Trainingen naar hén toekomen in plaats van andersom. En dan is het óók nog eens gratis. Het fijne is dat de meeste deelnemers na de Val Niet Training blijven bewegen.’
‘Wat je eraan overhoudt? Spierpijn!’
Dat komt mede door de Regisseurs Bewegen en Gezondheid van het Sportbedrijf Rotterdam. Zij bouwen de brug tussen de Val Niet Trainingen en structureel bewegen. Eva van Stiphout is één van hen. Zij heeft Joke en Anja uit de wijk Ommoord meegenomen. Zij stroomden vanuit een Val Niet Training door naar de activiteit Senioren Sportief bij RKC WION. ‘We kregen een strippenkaart waarmee we gratis beweegactiviteiten konden volgen’, vertelt Joke. ‘Deze activiteit was erg leuk, dus zijn we lid geworden.’ Oók vanwege de sociale component, zegt ze. ‘Na afloop drinken we gezellig koffie met elkaar. Dat mis ik bij de fitness.’ Wat je eraan overhoudt? ‘Spierpijn!’, zegt Anja, waarmee ze de lachers op haar hand krijgt. Daarna krijgt ze de handen op elkaar, als ze vertelt hoe ze twee oud-collega’s enthousiasmeerde om óók mee te gaan doen.
Workshops
Na het plenaire programma splitsen de aanwezigen zich op voor diverse workshops. Ze kunnen bijvoorbeeld meer leren over de Smart Floor. Dat is een hulpmiddel dat wordt gebruikt om het valrisico in te schatten. Ook zijn er sessies over het opzetten van de Val Niet Trainingen Minder vallen Meer Bewegen en Thuis Onbezorgd Mobiel (TOM). Maar ook over alcohol en medicijngebruik, ketensamenwerking en gesprekstechnieken om 65-plussers te overtuigen.
Voortbouwen op mooie basis
Aan het einde van de dag blikt beleidsadviseur Nicole van Winden van de gemeente Rotterdam terug én vooruit. ‘We hebben in 2024 mooie stappen gezet’, zegt Nicole. ‘Iedereen die hier vandaag aanwezig is, is graag met dit onderwerp bezig. Dat is prachtig om te zien. Het vormt een mooie basis waarop we kunnen voortbouwen.’ Nicole eindigt met een oproep: ‘Vertel het verder aan andere professionals in je wijk en zorg dat nóg meer partijen aanhaken. Dan kunnen we nog meer Val Niet Trainingen organiseren. Want ook in 2025 laten we onze Rotterdamse ouderen niet vallen!’
