Voor een beloning willen studenten best gaan fietsen

Hoe kun je jongeren meer laten bewegen? Dat onderzocht een groep studenten Communicatie en Multimedia Design van de Hogeschool Rotterdam. Het antwoord: door gamification en beloningen. ‘Voor korting in de kantine willen studenten best vaker de fiets pakken.’

Bedenk een interventie om Rotterdammers een stap dichter bij een gezonde leefstijl te brengen. Die opdracht stond begin dit jaar centraal voor tweedejaars studenten Communicatie en Multimedia Design van de Hogeschool Rotterdam. In een zogenoemde design challenge gingen zij een half jaar lang in verschillende groepjes aan de slag met concrete cases uit Gezond010: het akkoord. De studenten werkten hun thema uit met vier verschillende opdrachtgevers; Albeda-zorgcollege, Gezondheidscentrum Lijn2, Erasmus Food Lab en welzijnsorganisatie DOCK.

Observeren op Zuid

Martijn van IJs, Antonio Goncalves, Daphne van Kuijk en Steffany Liew kregen het Albeda-zorgcollege als opdrachtgever. De centrale onderzoeksvraag waarvoor zij een oplossing mochten bedenken: hoe kunnen we de leefstijl van deze studenten verbeteren? En dus trok het viertal naar hun collega-studenten aan de Rosestraat in Rotterdam-Zuid. ‘Daar zijn we eerst gaan observeren,’ vertelt Martijn. ‘Hoe ziet de school eruit? Hoe bewegen studenten zich in en rondom de school? Hoe komen en gaan ze? Maar we hebben ook gekeken naar het voedselaanbod. We constateerden bijvoorbeeld dat het in de kantine best gezond is, maar dat er direct buiten de school een snackkar staat.’

Van OV naar fiets

Toch besloot het viertal zich niet te richten op voeding, maar op beweging. ‘Uit de enquête en gesprekken die we voerden met de studenten bleek dat ze maar weinig aan sport of beweging doen’, vertelt Steffany. ‘En dat terwijl uit ons onderzoek ook was gebleken dat beweging een belangrijk aspect is van een gezonde leefstijl en vitaliteit. Het bevordert onder meer de concentratie, wat op school natuurlijk enorm kan helpen.’

‘De studenten hadden in hun beleving vaak te weinig tijd om te bewegen,’ vult Daphne aan. ‘Daarnaast bleek dat bijna iedereen met het openbaar vervoer naar school kwam. Dus dachten wij: waarom komt niemand met de fiets naar school? Op het voortgezet onderwijs is de fiets het dominante vervoermiddel. Waarom dan niet op het mbo? Soms vanwege de afstand, maar dat valt op te lossen. Bijvoorbeeld met het aanbieden van deelfietsen bij school en op belangrijke OV-stations.’

Intrinsieke motivatie

Een lastiger onderdeel bleek de gedragsverandering. Want hoe krijg je studenten de fiets op? Antonio: ‘We hebben onderzoek gedaan naar intrinsieke motivatie. Daaruit bleek dat beloning een belangrijke trigger kan zijn om gedrag te veranderen. Mede uit eigen ervaring realiseerden we ons dat alleen het feit dat bewegen goed kan zijn voor bijvoorbeeld je concentratie niet tastbaar genoeg was. Daarom zijn we andere vormen van beloning gaan bedenken. Bijvoorbeeld in combinatie met elementen van gamification waarnaar we ook onderzoek hadden gedaan.’

‘eHealth is de toekomst’

De vier HR-studenten definieerden autonomie, verbondenheid, competentie en tijdsbesparing als de voornaamste design principles voor hun plan. Het concrete resultaat werd een app: FietsFit. In die app kunnen studenten bijhouden hoeveel ze naar school fietsen. Ook kunnen ze elkaar uitdagen voor challenges. Wie goed presteert, krijgt een beloning, bijvoorbeeld korting in de schoolkantine of bij andere gezonde winkels. ‘Daarvoor willen studenten best vaker de fiets pakken, vertelden ze ons,’ zegt Antonio.

Daphne: ‘Wat je hoopt, is dat ze uiteindelijk uit zichzelf meer gaan bewegen. Gamification kan een gezonde leefstijl bevorderen, daar zijn wij echt van overtuigd geraakt. eHealth is de toekomst, zeker voor deze generatie.’

Meerdere doelen

‘Het mooie is dat we met deze oplossing ook bijdragen aan de ambitie van de gemeente om alle Rotterdammers gezonder te maken. Daarnaast wil Rotterdam zich profileren als fietsstad en is het in deze coronatijd al snel te druk in het openbaar vervoer. Het dient dus meerdere doelen,’ besluit Martijn. ‘Voor onszelf was het enorm leerzaam om door onze communicatie- en designbril zo intensief naar een maatschappelijk vraagstuk te kijken. Het zou helemaal mooi zijn als onze app echt in gebruik wordt genomen.’

 

Hogeschool Rotterdam werkt binnen dit project samen met TU Delft en de vier partners die casussen aanleverden voor de studenten: Albeda, Erasmus Food Lab, Lijn 2 en DOCK. Eerder publiceerden we op ons platform een artikel over HR-studenten die hun eigen leefstijl onder de loep namen.