Rotterdam start onderzoek naar signaleren van alcoholmisbruik bij volwassenen
Een wijntje bij het eten. Een biertje na de training. Alcoholgebruik door volwassenen is in Nederland sociaal geaccepteerd. Maar het drinken van alcohol kan gezondheidsschade tot gevolg hebben. Zeker als het drinken problematische vormen aanneemt. Hoe eerder alcoholproblematiek wordt gesignaleerd, hoe groter de kans op het voorkomen van gezondheidsschade. Ook de kans op herstel is dan groter. Daarom stelt het RIVM subsidie beschikbaar voor onderzoek naar vroegtijdig ingrijpen bij alcoholmisbruik. Het onderzoek dat de gemeente uitvoert moet het voor zorgverleners eenvoudiger maken om probleemdrinken te signaleren. En om zinnige vervolgstappen te nemen.
‘Er zijn nu nog weinig middelen beschikbaar om vroegtijdig alcoholmisbruik te signaleren.’ Aan het woord is Geert Bruinen, beleidsmedewerker en programmamanager van het Preventie- handhavingsplan Alcohol & Drugs van de gemeente Rotterdam. Alcoholmisbruik is een belangrijk aandachtspunt van de gemeente Rotterdam, ook in het komende preventieakkoord van 2023 tot 2027. ‘Er gaat wat drank betreft veel aandacht naar jongvolwassenen. Maar er zijn meer groepen waar het alcoholgebruik zorgwekkend is. Denk bijvoorbeeld aan zwangere vrouwen of 55-plussers. Voor ouderen levert niet drinken veel vitaliteitswinst op. Overmatig alcoholgebruik kan ervoor zorgen dat mensen sneller vallen en het kan effect hebben op de werking van medicatie. Daarbij, als we willen dat de jeugd van de drank afblijft, moeten de volwassenen ook worden bijgestuurd. Zij hebben een voorbeeldfunctie.’
De risico’s van drinken
Dat alcohol bij jongeren schade aan de hersenen kan veroorzaken, is al enigszins bekend mede dankzij overheidscampagnes. Maar ook bij volwassenen kan langdurig overmatig alcoholgebruik ernstige gevolgen hebben voor de hersenactiviteit, de hersenstructuur en het denkvermogen. Daarnaast vergroot alcohol drinken de kans op verschillende soorten kanker en kan het verschillende ziektes aan de lever veroorzaken, zoals leverontsteking en levercirrose. Overmatig drinken is wanneer je gemiddeld twee glazen per dag drinkt als vrouw, of drie als man.
Pilot van een jaar
Om te onderzoeken hoe alcoholmisbruik op tijd kan worden gesignaleerd en wat vervolgens gedaan kan worden, gaat de gemeente Rotterdam in samenwerking met de GGD en het Trimbos Instituut een onderzoekspilot aan van een jaar. Voor deze pilot wordt een risicogroep geselecteerd, die vervolgens gevraagd wordt om mee te werken aan het onderzoek. Geert: ‘We denken nu aan mensen die richting de pensioenleeftijd gaan. Deze groep loopt verhoogd risico op alcoholmisbruik door bepaalde factoren. Zo hebben ze straks ineens heel veel vrije tijd en ligt verveling op de loer. Maar eenzaamheid komt ook veel voor in deze groep. Bovendien maken ze vaker heftige gebeurtenissen mee, zoals het verlies van een partner.’ Met een geselecteerd gezelschap uit die doelgroep wil Geert dan om tafel, samen met zorgverleners en beleidsmedewerkers. ‘Samen bespreken we dan wat de risico’s zijn en wat zou helpen om ze tegen te gaan. Wat zijn de valkuilen en hoe kunnen we succes behalen? Dit is een relatief klein onderzoek, maar het past erg goed in ons preventieakkoord. Daarom wilden wij als gemeente Rotterdam graag meedoen.’
Het RIVM steunt dit jaar nog vier andere Nederlandse initiatieven die op lokaal niveau onderzoeken hoe je alcoholpreventie succesvol kunt inzetten. Het RIVM doet dit in opdracht van VWS, en in nauwe samenwerking met het Trimbos-instituut, Verslavingskunde Nederland en het Samenwerkingsverband Vroegsignalering Alcoholproblematiek.
