Rotterdamse verpleegzorg kiest voor gezondere voeding

Rotterdam wil een stad zijn waar mensen gezond en vitaal oud kunnen worden. Gezonde voeding is daarbij een belangrijk speerpunt. Samen met Stichting Eten+Welzijn richtte de gemeente Rotterdam in 2020 een lerend netwerk op voor de verpleegzorg. In dit lerend netwerk deelt een groep zorgprofessionals ideeën en ervaringen rondom een gezamenlijk thema, die ook actief opgezocht en onderzocht worden.

Koplopers in het netwerk zijn Lelie Zorggroep, Stichting Humanitas en Sonneburgh. Zij maakten flinke stappen op het gebied van beter eten en drinken in de verpleegzorg. Daarbij was aandacht voor de samenstelling van de menu’s en voor de ambiance waarin mensen in de verpleegzorg eten en drinken. Volgens Rudi Crabbé, bestuurder Eten+Welzijn, is verdere ontwikkeling en borging noodzakelijk: ‘Niet alleen bij het trainen van nieuwe inzichten en vaardigheden. Maar ook, en misschien wel vooral, bij het ondersteunen van de zorgteams bij de uitvoering ervan.’

Data-analyses

Het netwerk van zorgorganisaties en hun leveranciers Bidfood en Zorgboodschap zijn aan de slag gegaan met hun voedselaanbod. Ze vervingen ongezond aanbod door gezond, veilig en lekker eten. Dit eten sluit ook aan bij de smaak, voorkeuren, behoeften en de waardigheid van de cliënt. Tijdens het programma maakten de zorgorganisaties een data-analyse van al hun inkopen op het gebied van eten en drinken. Daarbij werd bijvoorbeeld gelet op de hoeveelheid eiwit, zout en suiker die voedingsmiddelen bevatten.

In gesprek met cliënten

Ook haalden ze informatie op tijdens mee-eetmomenten, gesprekken en ervaringen met cliënten. Door samen met de bewoners te eten, wordt duidelijk hoe zij het eten waarderen en in welke sfeer gegeten wordt. Zo kregen de deelnemers uit het netwerk zowel een beeld van de voedingskundige samenstelling maar ook van het aanbod, de afwisseling, de keuze en de sfeer aan tafel. Sessies met onder meer het Voedingscentrum, diëtisten en voedingsexperts zorgden voor kennisverdieping bij de zorgorganisaties. Deze kennis hebben zij onder meer vertaald naar eetwissels: meer verantwoorde keuzes op voedingsgebied.

Resultaten

Ondanks de impact van corona en de daaropvolgende arbeidskrapte in de zorg zijn stappen gemaakt op het gebied van gezonder eten en drinken. Voor de tien meest bestelde producten buiten de Schijf van Vijf kwamen gezonde alternatieven. Daarvan werden effecten en resultaten gemeten. Dankzij gesprekken met bewoners en door te experimenteren, ontdekten de zorgorganisaties bijvoorbeeld dat bewoners volkorenmacaroni zonder saus niet waarderen. Met saus eten ze het wel. Dat is goed voor de broodnodige vezels.

Afgestemd op wensen

Kant-en-klare nagerechten werden vervangen door pakken yoghurt en vla, die aan tafel werden uitgeschonken. Dit biedt bewoners meer keuze en voelt huiselijker. Die bevatten minder suiker en leveren minder afval op. Tijdens het eten staat water op tafel in plaats van frisdrank. Op sommige locaties koken bewoners en verzorging nu eens per week op de afdelingen met ondersteuning van de centrale keuken. Zo leren ze over nieuwe kookvaardigheden, presentatie en gezond én smaakvol eten dat is afgestemd op de wensen van bewoners.

Vervolg

Het programma leverde veel inzichten op. Bijvoorbeeld dat het belangrijk is om in kleine stappen te denken. En om de focus op het geheel te houden: de maaltijd, de sfeer, de werkwijze en de individuele cliënt. Ook het belang van samenwerken binnen een zorgorganisatie werd duidelijk. Maar de belangrijkste les is dat het thema eten en drinken altijd op de agenda moet staan. Het vertalen van een voedingsvisie naar de persoonlijke behoeften en wensen van de cliënt vraagt om constante afstemming.

 

In 2022 is gestart met een nieuw lerend netwerk in de vorm van een tweede startersgroep. Lelie Zorggroep en Stichting Humanitas blijven betrokken. Zorgorganisatie Aafje sluit nieuw aan. Heb je vragen over het netwerk? Stuur dan een e-mail naar vraag@etenwelzijn.nl.