Voedselomgeving Boulevard Zuid wordt stap voor stap gezonder

Hoe kan de voedselomgeving op de Boulevard Zuid gezonder worden? Met die vraag houdt de gemeente Rotterdam zich sinds vorig jaar zomer bezig. Met dank aan een iftar is een stukje van die puzzel gelegd.

Boulevard Zuid is de naam voor het winkelgedeelte van de Beijerlandselaan, in de wijk Hillesluis in Rotterdam-Zuid. Hier is ongezond voedsel op grote schaal beschikbaar, betaalbaar, toegankelijk en sociaal geaccepteerd. Daardoor komen ongezonde keuzes hier vaker voor. Leendert Meijers heeft zijn cijfers paraat. ‘Van de vijftig ondernemers die voedsel verkopen op de Boulevard Zuid, verkopen er 38 fastfood. Uit onderzoek blijkt dat in deze buurt het aantal verkooppunten tussen 2011 en 2021 met 46 procent is toegenomen. Ook het aantal mensen met overgewicht steeg,’ weet de beleidsadviseur van de gemeente Rotterdam.  

Betere balans 

De gemeente wil iets aan de dominantie van ongezond aanbod doen en het aanbod gezonde en betaalbare voeding vergroten. Want, zo zegt Leendert: ‘Om de kansen op een gezond leven te vergroten, is het belangrijk dat Rotterdammers toegang hebben tot betaalbaar en gezond eten. Als gemeente willen we stimuleren dat mensen in verschillende levenssituaties gelijke kansen op gezondheid krijgen. De voedselomgeving is daarvan een onderdeel. Rotterdammers worden dan, als het goed is, minder snel verleid tot ongezonde keuzes en minder vaak ziek. En het verlaagt de zorgkosten en de druk op de zorg.’ 

Afhankelijk van goede intenties 

De vraag is wat de gemeente kán doen. In 2021 concludeerde de UvA al dat het gemeenten ontbreekt aan wettelijke instrumenten om de stedelijke voedselomgeving te reguleren. Zo is er geen mogelijkheid om te bepalen wat voor voedsel een ondernemer mag verkopen. Of om het aantal fastfoodzaken te beperken in een bepaald gebied. ‘We zijn vooral nog afhankelijk van vrijwilligheid en goede intenties,’ zegt Leendert.  

Proeftuin 

Die goede intenties zijn er zeker op de Boulevard Zuid, merkt Leendert. Dit gebied is een proeftuin, waar vanuit de City Deal Gezonde en Duurzame voedselomgeving wordt geëxperimenteerd met het vergroten van het aanbod van gezond voedsel. Ook stimuleren we bewoners om vaker gezonde keuzes te maken bij het samenstellen van hun menu. Leendert: ‘We hebben eerst contact gelegd met onder meer de wijkmanager, de ondernemersvereniging, welzijnsorganisatie SOL en ondernemers die hier al jarenlang gevestigd zijn. Waaronder diëtiste Kathleen Paal. Samen hebben we gesproken over de wijk, de bewoners en de manier waarop we hen kunnen stimuleren voor gezond voedsel te kiezen. En ook meer bewustzijn kunnen creëren hierover.’  

Lees ook het artikel uit juli 2022: Proeftuin voor een gezonde voedselomgeving in Rotterdam 

Gratis iftar voor bewoners 

Een van de uitkomsten was het organiseren van laagdrempelige evenementen. Zoals de iftar, die half april plaatsvond. Een iftar is de maaltijd die je tijdens de ramadan na het vasten eet. ‘Daarbij hebben tien ondernemers gratis of met forse korting voedsel geleverd,’ vertelt Leendert. ‘Ze werkten daarbij goed samen; het was voor het eerst dat ze op het vlak van gezonde voeding met elkaar optrokken. Daarbij leerden ze meer over elkaars businessmodel en de manier waarop ze naar gezonde voeding kijken. Zo bouwen we langzaam aan een community. En aan draagvlak, dat nodig is om verandering te bewerkstellingen.’ 

Nieuwe gezichten 

Er kwamen veertig bewoners naar de gratis iftar. Leendert: ’35 van hen waren nieuwe gezichten; zowel voor de gemeente als voor SOL. Vijftien mensen hebben aangegeven dat ze graag blijven meedenken over dit onderwerp. Dat geeft ons dus toegang tot meer bewoners en biedt extra kansen om met mensen over gezonde voeding te praten.’ Eerste inzichten kwamen naar voren uit een enquête die de aanwezigen invulden. Daaruit bleek dat bewoners in de directe omgeving behoefte hebben om gezond te eten, maar dat de kosten de belangrijkste belemmering vormen. Gezond eten is overwegend duurder dan fastfood. Voor de meeste ondernemers is juist het ontbreken van voldoende vraag naar gezond eten een belemmering.  

Lange adem 

‘Zo leren we als gemeente steeds meer over hoe we een gezonde voedselomgeving kunnen realiseren,’ zegt Leendert. ‘De iftar heeft een mooie basis gelegd voor het vervolg van de proeftuin op Boulevard Zuid. We hebben nieuwe netwerken gebouwd en bestaande netwerken verstevigd. Later dit jaar gaan we de verschillende bewoners en ondernemers nog beter in beeld brengen. Duidelijk is in ieder geval dat het gezonder maken van de voedselomgeving een zaak van de lange adem is.’  

Aan het einde van 2023 worden de geleerde lessen in kaart gebracht en gedeeld met de andere leden van de City Deal. Het doel is om succesvolle initiatieven daarna ook op andere plekken in te voeren.