Zoete tussendoortjes kunnen gezonder (en zijn nog steeds lekker)
In november zagen de leden van de Gezond010-satelliet ‘Gezond verkoopt’ elkaar in de keuken van MoveDis voedings- & bewegingspraktijk. Daar leerden ze tijdens een kookworkshop over gezonde snacks.
Een taartje bij de thee, een bitterbal bij de borrel en een zak chips tijdens het bingewatchen op de bank. Gezonde voeding mag dan meer aandacht hebben gekregen sinds de uitbraak van COVID-19, nog altijd houden de meeste mensen van een snack op z’n tijd. Dat snacken moet gezonder kunnen, dachten de leden van de Gezond010-satelliet ‘Gezond verkoopt’. En dus was ‘gezonde snacks’ als thema gekozen. Bij de satelliet zijn diverse voedselaanbieders aangesloten, waaronder Rotterdamse ziekenhuizen, Diergaarde Blijdorp, Eneco en meerdere huizen van de wijk. Maar ook organisaties die voorlichten over gezonde voeding, zoals GrowWizzKid, Greendish, Voedingscentrum en meerdere diëtistenpraktijken. Zij hebben als gezamenlijk doel om consumenten en bezoekers te verleiden tot gezonde en verantwoorde keuzes.
Samen in de keuken
Kathleen Paal verwelkomde de deelnemers met open armen. Ruim anderhalf jaar kon ze geen kookworkshops geven in haar keuken. Dus zette de eigenaar van voedings- en bewegingspraktijk MoveDis iedereen direct aan het werk. De opdracht: zoete tussendoortjes maken. Maar dan wel met een aantal afwijkende ingrediënten. Twee teams gingen aan de slag met brownies: één reguliere en één met rode biet. De andere twee teams bakten twee appeltaarten: de oer-Hollandse appeltaart en eentje met volkorenmeel, margarine en minder suiker. Zo konden mensen goed vergelijken. Tijdens het bereiden werd druk overlegd over de twee discussievragen: welk ingrediënt bevat de meeste calorieën (antwoord: 1 gram vet bevat 9 calorieën) en welk ingrediënt heeft de hoogst CO2-voetafdruk (antwoord: dierlijke producten, en bij de reguliere recepten vooral de boter).
Ongezond blijven aanbieden?
Nadat het gebak in de oven was geschoven, was het tijd om dieper in het thema te duiken. De deelnemers vertelden welke snacks er in hun voedselaanbod zitten. Vooral kroketten, appelflappen en kaasbroodjes werden veel genoemd. De stelling ‘ongezonde snacks kunnen onderdeel zijn van het assortiment/eetpatroon’ zorgde voor de nodige discussie. Iedereen was het erover eens dat je mensen niet kunt verplichten een bepaalde eetkeuze te maken. Maar of je ook in bijvoorbeeld ziekenhuizen ongezonde snacks kunt blijven aanbieden, bleef wel de vraag. Een van de oplossingen: wel aanbieden, maar in kleinere porties én in combinatie met iets gezonds. ‘Ongezonde snacks kunnen een onderdeel zijn van het assortiment, maar het is vaak nog een te groot onderdeel van het assortiment. Als je assortiment meer gezond bevat, zal de keuze daar ook vaker op vallen,’ zei Arzien Wels van Greendish.
Snacks gezonder maken
Kathleen Paal gaf vervolgens inzicht in wat gezond eten inhoudt volgens de richtlijnen van het Voedingscentrum. Ook gaf ze een inkijkje in haar eigen praktijk. Haar stagiaire Jeanne vertelde hoe ze de favoriete snack van een cliënt (krabsalade) gezonder maakte zodat zij die snack niet op hoefde te geven. ‘Het loont om te kijken naar het ingrediënt in het gerecht dat de meeste calorieën bevat en dat te vervangen of verminderen’ vertelde Kathleen. Dat was in lijn met de bietenbrownie, waar boter werd vervangen door biet.
Bakkers klaar, proeven maar
Intussen begon de ruimte naar versgebakken brownies en appeltaarten re ruiken en ging de proeverij van start. Als eerste was de bietenbrownie aan de beurt. De beoordeling: de smaak van de biet geeft een subtiele aardse toon aan de brownie, terwijl de cacao voor een rijke en herkenbare chocoladesmaak zorgt. Volgens de analyse door Greendish bevat een bietenbrownie 50 procent minder calorieën dan een gewone brownie. De CO2-voetafdruk is 43 procent kleiner, voornamelijk dankzij het weglaten van de boter. De volkoren appeltaart viel ook in de smaak. Het gebruik van volkorenmeel geeft een licht nootachtige smaak en zorgt voor een heerlijk knapperige korst. De appeltaart scoorde een vermindering van 11 procent op de calorieën, 37 procent op de CO2-voetafdruk en een verdubbeling van de hoeveelheid vezels. Zo toonde Greendish aan dat je met overzichtelijke stappen veel verschil kunt maken, zonder op smaak in te leveren.
Challenge
Na afloop van de bijeenkomst gingen de deelnemers naar huis met de opdracht om een gezonde snack in hun voedselaanbod te implementeren. Een maand later werden de resultaten besproken in een online meeting. Zo heeft Ikazia Surinaamse pindasoep naar recept van MoveDis opgenomen in hun catering. Daarnaast is het ziekenhuis met haar leverancier in gesprek om een gezondere appelflap op het menu te krijgen. Ook Franciscus praat met haar leverancier om het aanbod gezonder te maken. Eneco gaat in haar bedrijfsrestaurant de bietenbrownie aanbieden, terwijl ook Wmo radar zich enthousiast toonde om met gezonde tussendoortjes aan de slag te gaan. Zo wordt het voedselaanbod in Rotterdam stap voor stap steeds iets gezonder.
Bekijk in deze video hoe wmo radar werkt aan een gezonder voedselaanbod in het Huis van de Wijk Westervolkshuis in de wijk Spangen. In de video komt Saïna Lucio van Wmo radar aan het woord. Zij was ook aanwezig bij de online meeting van de satelliet ‘Gezond verkoopt’.
