Laura Nijkamp (Trimbos-instituut) en Kristian de Bruyne (gemeente Rotterdam) vertellen over middelengebruik voor een terras op de Meent (fotograaf: Jan vd Meijde)

Studeren is ook leuk als je wat minder alcohol of andere middelen gebruikt. Die boodschap gaat de gemeente Rotterdam de komende jaren uitdragen, samen met het Trimbos-instituut, onderwijsinstellingen en studieverenigingen. Laura Nijkamp (Trimbos) en Kristian de Bruyne (gemeente Rotterdam): ‘Alle partijen hechten belang aan het voorkomen en het signaleren van problematisch middelengebruik en zijn bereid daar iets voor te doen.’

‘Een gezond 010 voor studenten’. Dat is de werktitel van het project waarin verschillende organisaties met elkaar werken aan een gezondere leefstijl voor studenten in het hoger onderwijs. Op dit moment zijn de Erasmus Universiteit Rotterdam, Hogeschool Rotterdam, de Rotterdamse Kamer van Verenigingen (het overkoepelende orgaan van de vijf studentengezelligheids-verenigingen), KORF (koepelvereniging van de studieverenigingen), Erasmus Sport, Codarts, YOUZ en de gemeente Rotterdam hierbij aangesloten. Het Trimbos-instituut is in de rol van projectbegeleider bij betrokken.

Aanzienlijk

Het project vloeit voort uit Gezond010: het akkoord, waarin de ambitie wordt uitgesproken om middelengebruik onder studenten terug te dringen. Daarmee wordt aangesloten op het Nationaal Preventieakkoord en de landelijke verkenning studenten en middelengebruik. Uit landelijke onderzoek van het Trimbos-instituut blijkt dat het middelengebruik onder studenten aanzienlijk is. Ongeveer 11% rookt dagelijks, 8% is een overmatige drinker en 13% een zware. Ongeveer 10% heeft de laatste maand geblowd, 3% xtc, 2% amfetamine en 2% cocaïne gebruikt.

Hardnekkige aanname ombuigen

Preventie is ook bij dit project het toverwoord. ‘Het gaat vooral om het creëren van bewustwording en het informeren van studenten,’ zegt Laura Nijkamp, onderzoeker & adviseur gemeenten bij het Trimbos-instituut. ‘We willen niet de hele stad droog-leggen. Maar de hardnekkige aanname dat middelengebruik en het studentenleven bij elkaar horen, willen we graag ombuigen. Zonder of met minder middelengebruik is studeren óók leuk. Bovendien is het beter voor je studieprestaties, want hersenen zijn tot en met het 24ste levensjaar nog volop in ontwikkeling. Middelengebruik kan leiden tot studievertraging, vroegtijdig schoolverlaten en extra studiebegeleiding.’

Bovendien profiteert de totale maatschappij ervan als studenten minder middelen gebruiken. ‘Een norm veranderen kost tijd,’ zegt Laura. ‘Door daar nu mee te beginnen, hebben ook de komende generaties hier profijt van. De studenten van nu zijn immers de professionals en ouders van straks. Daarmee zijn ze een belangrijk onderdeel van dit proces.’

Proactieve partners

Het Trimbos-instituut en de gemeente Rotterdam hebben nadrukkelijk de samenwerking gezocht met studentenorganisaties en onderwijsinstellingen. ‘Wij hebben veel aan onze partners binnen dit project. Zij weten vanuit de praktijk het best hoe je studenten bereikt,’ zegt Kristian de Bruyne. Hij werkt binnen de gemeente op de afdeling jeugd, onder andere binnen het programma drugs en alcohol. ‘Welke boodschap we gaan uitdragen en via welke kanalen wordt erg belangrijk. We werken graag samen, er wordt veel input geleverd door alle betrokken organisaties. Ze komen met interessante vragen en ideeën, weten elkaar goed te benutten. Alle partijen hechten belang aan voorkomen en signaleren van problematisch middelengebruik en zijn bereid om daar iets voor te doen. Dat is mooi om te zien.’

‘Deze samenwerking is uniek’

De afgelopen maanden vonden er onderzoeken en gesprekken plaats. Die moeten na de zomer resulteren in een beleidsplan voor het voorkomen en signaleren van problematisch middelengebruik onder studenten. ‘Met het Trimbos-instituut doen we ook veel projecten in andere steden. De mate van samenwerking zoals we die nu in Rotterdam hebben is uniek,’ zegt Laura. ‘De gemeente is heel vooruitstrevend. Die zegt: gebruik ons maar als proeftuin. We gaan het gewoon doen en ervan leren. Die houding wordt door alle partners enorm gewaardeerd, weet ik. We hebben de perfecte randvoorwaarden gecreëerd om dit project succesvol te maken.’

Omgeving veranderen

De concrete stappen om meer bewustwording te creëren, worden dus nog gedefinieerd. Duidelijk is al wel dat er in de omgeving van studenten meer aandacht komt voor problematisch middelengebruik. ‘Daarbij kun je denken aan een schenkbeleid, met schenktijden en getraind barpersoneel,’ vertelt Laura. ‘Maar ook aan het prominenter aanbieden van alcoholvrij bier of inzet van studieadviseurs. Er zijn veel knoppen waaraan we kunnen draaien. Aan welke en hoe precies, dat gaan we komende maanden met elkaar bepalen.’

Kristian: ‘Extra prettig is dat er tegelijkertijd vergelijkbare projecten draaien voor de horeca en sportverenigingen, dus ook op dat vlak trekken we samen op. We hopen dat de introductieweken voor nieuwe studenten in augustus zoveel mogelijk door kunnen gaan. Voor ons is dat een mooi moment om onze boodschap op een grote groep studenten over te brengen.’

 

Binnen het project ‘Een gezond 010 voor studenten’ is uitbreiding van het aantal partners mogelijk. Meedenken of meedoen met jouw organisatie? Neem contact op met Laura Nijkamp van het Trimbos-instituut of Kristian de Bruyne van de gemeente Rotterdam. Meer informatie over het Trimbos-instituut vind je op https://www.trimbos.nl/.