Plein met mensen die in de schaduw zitten

Rookvrije sportverenigingen en sportevenementen – het is een van de ambities uit het gezondheidsbeleid Gezonder010. Steeds meer Rotterdamse buitensportverenigingen scharen zich achter deze ambitie. Waaronder XerxesDZB, een van de grootste amateurvoetbalclubs van de stad.

Een supportersplein met bomen en beplanting. Een speeltuin met veel natuurlijke materialen en echt gras. Maar ook kleedkamers met groene gevels en een centraal plein met zitjes waar hoge bomen voor verkoelende schaduw zorgen op warme dagen. Op Sportpark Faas Wilkes, de thuishaven van XerxesDZB in de Rotterdamse wijk Zevenkamp, is het fijn vertoeven. En vanaf het voetbalseizoen 2024-2025 al helemaal. Want dan is het duurzaam gerenoveerde complex volledig rookvrij.

Roken en bewegen gaan niet samen

Daarmee gaat XerxesDZB mee in de landelijke en gemeentelijke ambitie. NOC*NSF, sportbonden en het ministerie van VWS hebben in het nationale preventieakkoord vastgelegd dat uiterlijk in 2025 alle sportverenigingen en -evenementen rookvrij zijn. In Rotterdam zijn inmiddels zo’n 50 van de 130 buitensportverenigingen rookvrij. ‘Als je er objectief naar kijkt, is het volstrekt logisch om mee te gaan in deze trend. Roken en bewegen staan haaks op elkaar’, zegt clubvoorzitter Ronald Broeders, die in het dagelijks leven arts is.

Maatschappelijk betrokken

XerxesDZB is met ruim 1.000 leden een belangrijke ontmoetingsplek voor mensen uit Zevenkamp en Ommoord. Het bieden van voetbalplezier staat op één. Maatschappelijke betrokkenheid is een andere belangrijke kernwaarde. Ronald: ‘We doen veel voor onze leden en andere mensen uit de wijk. Zo faciliteren we fietslessen voor nieuwkomers, starten we binnenkort met huiswerkbegeleiding en willen we beweegprogramma’s gaan aanbieden voor mensen met overgewicht. Ook willen we een moestuin aanleggen op een deel van ons complex. We gaan daar ons eigen gezonde voedsel verbouwen. Tegelijkertijd dragen we zo bij aan een gezonde sportomgeving en meer biodiversiteit. Ouderen kunnen meehelpen en zo extra beweging en sociale contacten krijgen. Het rookvrij maken van het complex past in deze rij met thema’s die wij als club belangrijk vinden.’

Stap voor stap

Desondanks werd er tot en met het vorige seizoen nog volop gerookt op het complex. ‘Voetbalclubs zijn een afspiegeling van de maatschappij. En in die maatschappij zijn er nog veel mensen die roken’, zegt Ronald. ‘De sociale norm was dat er op het supportersplein nog gerookt werd. Sommige mensen rookten zelfs langs het veld. Die sociale norm en een bepaalde cultuur moet je stap voor stap veranderen. En met zorgvuldigheid. Voor sommige leden zal het een flinke overgang zijn dat ze niet meer op het complex mogen roken. Het vapen nemen we hier overigens direct in mee, want ook dát hoort niet bij een gezonde sportomgeving.’

Cursus stoppen met roken

De eerste stap is het ophangen van bordjes, in samenwerking met Rotterdam Sportsupport. Dit worden geen verbodsbordjes met kruizen, maar blauwe bordjes van de beweging ‘Op weg naar een Rookvrije Generatie’. Ronald: ‘Die maken de boodschap vriendelijker. Bovendien laten we zien: stoppen met roken doe je óók voor de nieuwe generatie. Die willen we graag rookvrij laten opgroeien. Je bent als volwassene immers een voorbeeld van de jeugd.’

Ook wil XerxesDZB leden een cursus stoppen met roken aanbieden, op het eigen complex. ‘Daarmee reiken we leden de helpende hand. We hopen rokers te kunnen verleiden en ambassadeur te maken van onze ambitie om rookvrij te worden. Dat werkt beter dan het opleggen van boven of strikt handhaven. Voor vrijwilligers is dat geen leuke taak.’

Geef het de tijd

Hoewel Ronald dus een traject met enkele hobbels voorziet, is hij vol vertrouwen. ‘De sociale norm op ons complex rondom roken is te veranderen. Daar ben ik van overtuigd. Binnen een paar jaar vindt iedereen het gangbaar dat er niet meer gerookt wordt op een sportcomplex. Zoals iedereen het inmiddels ook volstrekt normaal vindt dat we nergens meer binnen roken.’