Rotterdamse Aanpak Overgewicht en Obesitas in meer wijken

Overgewicht is een toenemend probleem in Rotterdam. Een probleem waar niet altijd een eenduidige oplossing voor is. Daarom zet de gemeente Rotterdam maatwerk in via de Rotterdamse aanpak Overgewicht en Obesitas voor Volwassenen. Zogeheten Centrale Zorgcoördinatoren (CZC) kijken naar de problematiek en de mogelijke oplossingen. De CZC’s ontwikkelen een advies op maat met de cliënt. Vier uur per week is een CZC beschikbaar in vijf verschillende wijken in Rotterdam en in Capelle aan den IJssel.

Overgewicht kan ontstaan door leefstijl, maar er zijn tal van andere factoren die van invloed zijn op het lichaamsgewicht. Denk bijvoorbeeld aan stress, slecht slapen, geldzorgen of medicijngebruik. Om de juiste hulp te bieden, brengt de Centrale Zorgcoördinator eerst in kaart met welke problemen iemand kampt. De CZC fungeert als casemanager die de intake doet en de juiste partijen aanhaakt. Deze casemanagers werken als POH-somatiek bij de huisarts. Een praktijkondersteuner (POH) somatiek is een zorgprofessional die in de huisartsenpraktijk zorg en ondersteuning biedt aan chronisch zieken en ouderen. De CZC is dan ook te vinden in de huisartsenpraktijk in een van de zes deelnemende wijken.

Hoe het werkt

Om gebruik te maken van de CZC, meldt iemand zich aan via de betreffende huisartspraktijk. Tijdens een gesprek brengen de CZC en de patiënt aan de hand van een uitgebreide vragenlijst de situatie in kaart. Vaak komen dan zaken aan het licht die voorheen misschien niet gezien werden. Voor dit gesprek wordt een uur uitgetrokken. Daarna maken de CZC en de cliënt een plan van aanpak. De CZC gaat niet zelf aan de slag met cliënt, maar maakt inzichtelijk welke mogelijkheden er zijn om een gezondere leefstijl aan te leren. Denk bijvoorbeeld aan een diëtist, fysiotherapeut, leefstijlcoach of beweegaanbieder. Maar ook de POH-ggz (praktijkondersteuner geestelijke gezondheidszorg) en de professionals uit het sociaal domein kunnen worden ingeschakeld.

De tekst loopt door onder de video.

Gemotiveerd

Hester de Reus werkt sinds 2022 als CZC: “Het sluit heel mooi aan op mijn taken als POH-somatiek. Samen met de cliënt maak ik een plan waarbij we de keten inzetten, routes die een cliënt zelf niet zou vinden. We merken dat de aanpak op maat zorgt dat mensen meer gemotiveerd zijn. En soms merken we dat iemand eerst medische hulp nodig heeft. Zo heb ik een aantal cliënten doorgestuurd met slaapapneu, een aandoening die kan bijdragen aan overgewicht.” Haar collega Annelies Zuidema vult aan: “We krijgen ook voortdurend scholing die ons meer inzicht in de problematiek geeft. Zo weet ik nu dat goede slaap de basis is van een gezonde leefstijl. Voorheen zou ik niet hebben doorgevraagd over slaapgedrag. Bovendien hebben we nu meer tijd om dit soort zaken goed door te spreken.”

Erkenning

Tot nu toe zijn 350 mensen naar de juiste ondersteuning of zorg toegeleid door de CZC’s. Voor hen kan de hulp een enorm verschil maken, merken de CZC’s. Mariska Hoogendam krijgt de tissues niet aangesleept, vertelt ze: “Mensen voelen zich gehoord. Eindelijk krijgen ze erkenning dat obesitas een ziekte is, waar je niet zomaar vanaf komt.” Collega Jacoby Olree ervaart dat ook: “Overgewicht is niet altijd te verhelpen met wat minder eten. Er komt veel meer bij kijken. Dat wij dat erkennen, zorgt dat mensen ontzettend gemotiveerd zijn om aan de slag te gaan.” Mariska herkent dat: “Mensen met overgewicht weten vaak niet waar ze moeten aankloppen. Wij kennen de weg binnen het netwerk en weten wat er mogelijk is. Met deze aanpak op maat zorgen we dat mensen aan de slag gaan met hun leefstijl met behulp van een professional. Daarmee krijgen ze de regie over hun leven terug.”

Toekomstbestendig

De Rotterdamse Aanpak Overgewicht en Obesitas is een onderdeel van de wijkpreventieketen. Daarnaast wordt samengewerkt met Rijnmond Dokters en het Zilveren Kruis. Volgens projectleider Monique Liet is juist die netwerkaanpak de kracht van dit project. Ze is blij dat er nu aandacht is voor leefstijl en preventie: “Met elkaar willen we dit project toekomstbestendig maken. Daarbij hebben we ook aandacht voor het sociale domein, dat een steeds grotere rol krijgt. Zo borgen en handhaven we de aandacht voor leefstijl. Uiteindelijk hopen we heel Rotterdam met deze methodiek te kunnen verwijzen naar de juiste zorg.”

 

Drie jaar geleden werden de eerste proeven gedraaid met CZC’s. De gemeente Rotterdam experimenteerde met de inzet van de Centrale Zorgcoördinator (CZC) als spil in de Proeftuinen Gezond Gewicht. Dit experiment was een samenwerking met Partnerschap Overgewicht Nederland (PON), artsen van het Erasmus MC en partners in de wijk. De eerste proeftuinen startten in oktober 2019 in Kralingen-Crooswijk en het Oude Noorden. In 2020 werd uitgebreid naar de Beverwaard en het Oude Westen en Delfshaven. Inmiddels zijn CZC’s aan het werk in zes verschillende wijken. Meer informatie over de aanpak overgewicht kan je vinden op www.rotterdam.nl/aanpak-overgewicht

Over de foto: een aantal Centrale Zorgcoördinatoren en de gemeentelijke projectleider van de Rotterdamse Aanpak Overgewicht en Obesitas. Niet elke CZC kon bij het fotomoment aanwezig zijn. Foto gemaakt door Rhalda Jansen.