Alcoholvrij bier nieuwe norm binnen gemeente Rotterdam

Het terugdringen van alcoholgebruik onder volwassenen is een belangrijk speerpunt van zowel het Nationaal Preventieakkoord als ‘Gezond010: het akkoord’. Onder het motto ‘Goed voorbeeld doet volgen’ zet de gemeente Rotterdam op dit vlak zelf een eerste stap.

Bij alle recepties, diners en andere evenementen die de gemeente organiseert, wordt alcoholvrij bier sinds kort standaard aangeboden. Het wordt prominent gepresenteerd op tafels en dienbladen. Bedienend personeel wordt geïnstrueerd om bij de vraag naar bier de 0%-variant als eerste optie te geven. En wie bestellingen doet via de website van de cateraar krijgt als eerste de alcoholvrije keuze te zien; als er toch alcoholhoudende drank besteld wordt, moet een extra stap doorlopen worden.

Motie

Het zijn de concrete maatregelen naar aanleiding van de motie met de titel ‘Goed voorbeeld doet volgen’. Die werd dit voorjaar door de Rotterdamse gemeenteraad aangenomen. De motie werd ingediend door de Partij van de Arbeid. De partij constateert dat overmatig alcoholgebruik een negatieve invloed heeft op de gezondheid van mensen én dat er in Gezond010: het akkoord al verschillende middelen worden ingezet tegen alcoholmisbruik. Bovendien, zo schrijft de PvdA, “kan alcoholvrij net zo smaakvol zijn als bier met alcohol”.

Norm vervagen

‘En dat is zo, weet ik uit ervaring,’ zegt Geert Bruinen. De beleidsadviseur is binnen de gemeente verantwoordelijk voor het terugdringen van middelengebruik (waaronder alcohol en drugs). Zelf drinkt hij al drie jaar geen druppel alcohol meer. ‘Ik merk ook bij mijn vrienden en kennissen dat het drinken van 0%-bier steeds gangbaarder wordt. Gelukkig, want voor jongeren is het lastig om zelf een verstandige keuze te maken als ze volwassenen in hun omgeving alcohol zien drinken. Volwassenen moeten vrije keus hebben, maar zich ook bewust zijn van hun voorbeeldrol. NIX18 is een loze boodschap als opvoeders de norm “het is pas leuk als er alcohol wordt geschonken” blijven uitdragen. We zijn op de goede weg om met elkaar die norm te vervagen, al zijn we er nog niet.’

Impact alcoholgebruik

In ‘Gezond010: het akkoord’ staan maatregelen benoemd om het alcoholgebruik terug te dringen onder studenten en 55-plussers en bij festivals, sportkantines en Huizen van de Wijk. Dat is belangrijk, want alcoholgebruik speelt (landelijk) een grote rol bij geweldsdelicten (27% in 2015), huiselijk geweld (16%), seksueel geweld (22% van de meisjes en 19% jongens) en verkeersslachtoffers (12-13% van de gevallen in 2015). Daarnaast is alcoholgebruik (naast roken, ongezonde voeding en onvoldoende bewegen) een belangrijke veroorzaker van ziekte, de zogenoemde leefstijl-epidemie. Zelfs een glas alcohol per dag wordt al door de WHO ontraden, omdat dat ook al gezondheidsschade kan veroorzaken.

Verantwoordelijkheid

Bruinen: ‘Op veel fronten willen we alcoholgebruik terugdringen in samenwerking met verschillende partijen. Maar dan moet je er zelf ook mee aan de slag gaan. Practice what you preach. Het is mooi dat hierover binnen de gemeente voor het eerst afspraken en richtlijnen zijn gemaakt.’ Door terughoudend te zijn met het aanbieden van alcoholhoudende dranken en alcoholvrije varianten prominenter aan te bieden, laat de gemeente Rotterdam zien de veiligheid en gezondheid van medewerkers en bezoekers serieus te nemen. ‘Als werkgever heb je die verantwoordelijkheid. Zeker een organisatie als de gemeente Rotterdam, waar ongeveer 13.000 mensen werken. Gezonde leefstijl en vitaliteit hebben bij veel bedrijven inmiddels gelukkig de aandacht. Maar vaak gaat het dan om zaken als gezond eten, meer bewegen en het meten van de bloeddruk. Thema’s als alcohol, roken of drugsgebruik worden minder vaak aangekaart. Dan hoor je “het is hun eigen verantwoordelijkheid” of “wij gaan niet over de vrije tijd van werknemers”. Terwijl middelengebruik van negatieve invloed is op de gezondheid, en daarmee ook op de arbeidsproductiviteit. Als bedrijf kun je bovendien zelf kiezen wat voor drank je aanbiedt tijdens teamuitjes, afscheidsborrels en andere evenementen.’

Bewustwording

Organisatie breed zien leidinggevenden binnen de gemeente toe op de uitvoering en naleving van het aanbieden van alcoholvrij bier, dat idealiter van een Rotterdamse brouwer komt. Naast de motie ‘Goed voorbeeld doet volgen’ werd een motie aangenomen om alcoholreclame in de buitenruimte te beperken. Een motie om geen alcohol meer te schenken bij gemeenteraadsvergaderingen in de avonduren haalde het niet. ‘Dat was kennelijk nog een brug te ver voor de raadsleden,’ zegt Bruinen. ‘Heel jammer, want ik vind dat je een stad besturen niet onder invloed van alcohol zou moeten doen. Maar ik ben vooral blij dat de andere twee moties het wel hebben gehaald. Binnen de gemeente is dit nieuwe beleid een goede eerste stap naar bewustwording. Hopelijk inspireren we daarmee andere bedrijven en organisaties.’