Proeftuin Gezond Gewicht: afstemming medisch en sociaal domein kan nóg beter

Met de ontwikkeling van een netwerkaanpak overgewicht/ obesitas in de Proeftuin Gezond Gewicht wil Rotterdam haar inwoners helpen naar een gezonder gewicht. Om vanaf de zomer in verbeterde vorm hiermee verder te gaan, werd in mei met betrokken partijen geëvalueerd. Het leverde nieuwe inzichten op, met name over de rol van de Centrale Zorgcoördinator (CZC).

Het is half vijf in de middag als Merlijn Snijders, beleidsadviseur van de gemeente Rotterdam, alle deelnemers van de online evaluatie welkom heet. Ze hebben er stuk voor stuk al een hele werkdag opzitten, maar remt het enthousiasme allerminst. Dat komt omdat alle aanwezigen een gezamenlijk doel hebben: zij willen via de Proeftuin Gezond Gewicht Rotterdammers met overgewicht of obesitas begeleiden naar passende ondersteuning of zorg. Dat moet gebeuren door gestructureerde samenwerking tussen betrokken professionals uit het medische domein en het sociale domein. In de proeftuin wordt onderzocht of deze lokale manier van werken effectief is voor deelnemers en op welke manier betrokken professionals het beste kunnen samenwerken.

Vier proeftuinen

De Proeftuin Gezond Gewicht is een samenwerking met Partnerschap Overgewicht Nederland (PON), artsen van het Erasmus MC en partners in de wijk. De eerste proeftuinen startten in oktober 2019 in Kralingen-Crooswijk en het Oude Noorden. In 2020 werd uitgebreid naar Beverwaard en Oude Westen/Delfshaven. In totaal doen 150 Rotterdammers mee. ‘Een mooi aantal,’ concludeert projectleider Monique Liet. ‘Zeker als je de coronasituatie in ogenschouw neemt, waardoor onder meer de Huizen van de Wijk lange tijd gesloten waren.’ Veel aanmeldingen kwamen na de landelijke kick-off in september 2020, die de nodige media-aandacht opleverde.

Verbinden van domeinen

Een ander succes dat Liet benoemt, is dat deelnemers vanuit verschillende gebieden naar de proeftuin werden geleid. Van diëtisten tot welzijnspartijen en van gecombineerde leefstijlinterventies (GLI) tot fysio’s, sport- en beweegaanbod en POHGGZ. ‘Toch blijft het een uitdaging om het medische en sociale domein met elkaar te verbinden,’ maakt Liet na anderhalf jaar op. ‘Dat is niet alleen bij gezond gewicht zo, maar bij alle gezondheidsthema’s. Terwijl die verbinding van domeinen juist een belangrijke factor is voor het succes van de proeftuin.’

Tekst loopt door onder de video.

Van één naar twee CZC’s

De verwachting bij de start was dat de Centrale Zorgcoördinator die binnen elke proeftuin werd aangesteld, voor die verbinding zou kunnen zorgen. Uit onderzoek van Zorgimpuls naar de rol van CZC kwam naar voren dat beter kan worden ingevuld door twee personen: een professional uit het medische domein en een professional uit het sociale domein. Liet: ‘Het blijkt gewoon een uitdaging om iemand te vinden die van beide domeinen voldoende kennis heeft om die rol te vervullen. Die persoon bestaat eigenlijk niet.’

Wie wordt CZC?

In de verschillende proeftuinen werd de rol van CZC door verschillende organisaties ingevuld: door een diëtist/leefstijlcoach, welzijnsorganisaties en de praktijkondersteuner (POH) Somatiek. De POH in de rol van CZC lijkt kansrijk, concludeerde Zorgimpuls. Zeker in verbinding met een welzijnscoach of maatschappelijke werker (Welzijn op Recept). Op die conclusie wordt voortgeborduurd. In twee wijken wordt de CZC straks ingevuld door POH Somatiek, in tandem met een welzijnscoach / maatschappelijk werker. In twee andere wijken door een leefstijlcoach en een welzijnscoach / maatschappelijk werker.

Waardevolle discussies

Nadat Liet de successen en aandachtspunten heeft benoemd, worden de aanwezigen opgesplitst in kleinere groepjes. Dat levert nog meer waardevolle discussies en interessante inzichten op, waarmee de betrokkenen hun voordeel kunnen doen in de toekomst. Zo steunt het merendeel van de aanwezigen de keuze om de rol van de CZC in het vervolg uit te voeren in koppels, bestaande uit een Praktijkondersteuner Huisarts (POH) of leefstijlcoach samen met een welzijns-professional. Dit waarborgt de expertise op medisch vlak, met tegelijkertijd voldoende aandacht voor onderliggende sociale problematiek en kennis van aanbod in het sociaal domein. Verder is het belangrijk om betrokken partijen met een rol in het achterliggende aanbod goed betrokken te houden bij het proces in de proeftuin Gezond Gewicht, vinden de deelnemers.

Ondersteuningstools

Als afsluiting wordt inzicht gegeven in landelijke ontwikkelingen. Zo vertelt Deirdre van Akkeren van PON over de knooppuntenkaart, een tool die de CZC kan helpen bij het draaien aan de juiste knoppen op het juiste moment. Hetzelfde geldt voor ObeseCare, ontwikkeld door het Erasmus MC. Deze tool kan pijnpunten digitaal herkennen op basis van een ingevulde vragenlijst, waardoor zorgprofessionals direct inzicht krijgen in de situatie van een patiënt. Daardoor kunnen ze effectievere en betere ondersteuning bieden.

Het is al tegen zessen als Monique Liet alle aanwezigen bedankt voor hun input en aanwezigheid. Ze kijkt vooruit naar het vervolg van de proeftuinen, later dit jaar. ‘Bedankt allemaal voor de afgelopen anderhalf jaar. We gaan vol enthousiasme en energie samen verder!’

 

In 2021 gaat de Proeftuin weer van start met een nieuwe ronde. Wilt u als professional meer weten over de Proeftuin Gezond Gewicht? Kijk dan op de website van de gemeente Rotterdam, of neem dan contact op met projectleider Monique Liet via amw.liet@rotterdam.nl.